BESLENMENİN RUH SAĞLIĞINA ETKİSİ

YAZAN: DİYETİSYEN CEREN ÜSTÜN

İçimizdeki Mutluluk Bağırsaklarımızdan Geçiyor...

---

Sağlıklı yaşam, organizmanın fizyolojik ve metabolik fonksiyonlarının yerine getirilmesi ile mümkündür. Yeterli ve dengeli beslenme ise, bu fonksiyonların düzenli bir şekilde sürdürülmesinde insanın temel ve öncelikli gereksinimidir.

Bireyin tam anlamıyla sağlıklı kabul edilmesinin bedensel, ruhsal ve sosyal yönden denge içerisinde bulunmasına bağlı olduğu düşünülürse, ruh sağlığı ve beslenme arasındaki ilişki daha iyi anlaşılabilir. Buna ilave olarak beynin biyokimyası da, pek çok ruhsal hastalıkların başlangıcının bedensel olduğunu desteklemektedir.

Son yıllarda ruhsal sağlık söz konusu olduğunda bağırsak florasının sağlığını göz ardı etmenin mümkün olmadığını gösteren araştırmalara bir yenisi ekleniyor. Ruhsal sağlığı destekleyen bir bağırsak florasına sahip olmanın yolu ise yediklerinizden geçiyor.

Ev yoğurdu, ev sirkesi, kefir gibi fermente besinlerden zengin bir diyet depresyonla, mutsuzlukla savaşta en büyük desteğinizdir. Nasıl bazı bakteriler, bu bakteriler tarafından üretilen bazı moleküller ruh sağlığını olumsuz etkiliyorsa, kimi bakteriler de kendinizi daha mutlu, daha huzurlu hissetmenizde direkt olarak etkili. Mesela Lactobacillus rhamnosus bakterisinin (kefir, yoğurt ve şirden mayasıyla yapılmış peynirlerde bol miktarda bulunur) beynin bazı bölümlerindeki GABA seviyesi üstünde etkili olduğunu ve depresyonla savaştığını gösteren çalışmalar var.

Şeker ve beyaz unlu besinler ile yüklü bir beslenme modeli pek çok farklı mekanizma üstünden bağırsak florasına zarar verir. Şeker bağırsaklardaki zararlı bakterileri beslerken, dost bakterilerin azalmasına neden olur. Bu da yetmezmiş gibi buğday ürünlerinin içindeki gluten molekülü bağırsak geçirgenliğini bozarak vücutta kronik enflamasyona neden olur.

Bağırsak floranızdaki dost bakterileri hayatta tutmanın, çoğalmalarını sağlamanın yolunun bitkisel besinlerden yana zengin bir diyetten geçtiğini unutmayın. Dost bakterilerin ana besin kaynağı bitkisel besinlerdeki liftir. Pırasa, enginar, kuşkonmaz, mercimek, nohut, kuru fasulye, havuç, turp, lahana, brokoli, domates, patates, elma, muz, keten tohumu ve ceviz bağırsak florasındaki dost bakterileri sağlıklı tutmakta mükemmel besinlerdir.

Bedenen sağlığın korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanması için olduğu kadar, mental sağlığın korunması ve sürdürülmesinde de bireyin besin seçimi ve beslenme uygulamaları önemli rol oynar. Bu nedenle optimal/sağlıklı beslenme ilkeleri doğrultusunda bireyin yaşı, cinsiyeti, aktivite düzeyi göz önüne alınarak, yeterli ve dengeli beslenmesinin sağlanması hem bedenen, hem de ruhsal yönden iyi durumda olmasını sağlaması açısından önemlidir.